افراد مبتلا به اضطراب اجتماعي معمولا افرادي هستند كه به اندازه كافي از ويژگي‌هاي مثبت و صفات پسنديده‌اي كه ساير افراد را به تحسين و تمجيد آنان وامي‌دارد، بهره برده‌اند. آنها ممكن است پرانرژي، شوخ‌طبع، مهربان، سخاوتمند، فهيم، جدي و سرزنده باشند، اما احساس راحتي‌كردن در جمع و در حضور ديگران براي آنان بسيار سخت است و باعث مي‌شود علاوه بر آن‌كه مضطرب مي‌شوند، ويژگي‌هاي مثبت‌شان هم از چشم ديگران پنهان بماند. معمولا افرادي كه به مدت طولاني مبتلا به اضطراب اجتماعي بوده‌اند، ممكن است مشكلات ديگري نيز داشته باشند؛ براي مثال برخي از اين افراد از افسردگي رنج مي‌برند، برخي از آنان در جرات‌ورزي مشكل دارند و به طرز غيرضروري منفعل و پذيرا هستند يا بيش از حد خصمانه و پرخاشگرند. بسياري از افراد مبتلا به اضطراب اجتماعي خود را به عنوان نگران‌هاي مادرزاد معرفي مي‌كنند و ممكن است اينچنين تصور كنند بيشتر نه فقط درباره زندگي اجتماعي‌شان بلكه در همه موارد دچار اضطراب فراگير مي‌شوند. در واقع، اضطراب اجتماعي بخش طبيعي از زندگي هر فرد است،‌ اما زماني كه به صورت يك اختلال و به صورت دائم درمي‌آيد آنجاست كه فرد بايد ياد بگيرد بر اضطرابي كه در زندگي‌اش اختلال ايجاد كرده و محدودش مي‌كند، غلبه و بتواند آن را بخوبي مديريت كند.

معمولا دو نوع اضطراب، مربوط به موقعيت‌هاي بين فردي است. اضطراب اجتماعي، اضطرابي است كه شما در تعامل‌هاي اجتماعي خود تجربه مي‌كنيد و اضطراب در جمع هنگامي اتفاق مي‌افتد كه شما در حضور گروهي مضطرب مي‌شويد. اضطراب اجتماعي به وسيله موارد زير در تعامل‌هاي اجتماعي سنجيده مي‌شود:

ـ اغلب حتي در محافل خودماني هم احساس ناآرامي مي‌كنم.

ـ كلا آدم كمرويي هستم.

ـ هنگامي كه با فردي از جنس مخالف صحبت مي‌كنم، راحت نيستم.

ـ ‌اي كاش در موقعيت‌هاي اجتماعي، اعتماد به نفس بيشتري داشتم.

ـ‌ اغلب مهماني‌ها مرا مضطرب و ناراحت مي‌كند.

اضطراب در جمع نيز در مقياس اضطراب در تعامل‌هاي اجتماعي، با اين موارد تعريف مي‌شود:

ـ معمولا هنگامي كه جلوي گروهي سخن مي‌گويم ناآرام مي‌شوم.

ـ از صحبت‌كردن در جمع لذت نمي‌برم.

ـ ‌معمولا هنگامي كه بايد جلوي جمع ظاهر شوم دچار ترس از صحنه ‌شوم.

ـ‌ هنگامي كه بايد در محل كار يا مدرسه نمايشي بدهم، ناآرام مي‌شوم.

اضطراب اجتماعي، رويداد خاصي ارائه مي‌دهد، زيرا افراد نياز ذاتي به دلبستگي‌هاي بين فردي دارند. ما به دليل نياز به پذيرش ديگران وقتي مي‌ترسيم از اين كه ممكن است اين پذيرش در آينده صورت نپذيرد، نسبت به احساس اضطراب اجتماعي آسيب‌پذير مي‌شويم. احساس تائيد از جانب ديگران، آنقدر در زندگي‌مان اهميت دارد كه كاملا به حس عزت نفس ما آميخته شده است. هنگامي كه عزت نفس شما بالا مي‌رود كه ديگران شما را بپذيرند و هنگامي پايين مي‌آيد كه ديگران طردتان كنند. بنابراين، اولين كار در غلبه بر اضطراب اجتماعي، توسعه مهارت‌هاي اجتماعي است كه تعامل‌هاي اجتماعي رضايت‌بخش را به حداكثر خواهد رساند. همچنين توجه به اين نكته ضروري‌ است كه تعامل‌هاي اجتماعي شما هنگامي آسان‌تر خواهد شد كه احساس كنيد از عزت نفس قوي برخورداريد.

ناراحتي‌هاي هيجاني و اضطرابي ما عمدتا ناشي از باورها و خودگويه‌هاي دروني‌مان در مورد رويدادها و موقعيت‌هاست، نه نتيجه خود رويدادها و موقعيت‌هاي واقعي. معمولا افراد به طور مداوم به گفت‌وگوي دروني، كاربرد جملات خودكار يا گفت‌وگو با خود مي‌پردازند. اين خودگويه‌ها تقريبا خودكار بوده و آگاهي از آنها بسيار اندك است و ما با استفاده از آنها احساسات و واكنش‌هاي هيجاني خود را نسبت به رويدادها و موقعيت‌ها تعيين مي‌كنيم. اين باورها و خودگويه‌ها دو نوع عمده دارند كه نوع نخست آن، آناني هستند كه خودگويه‌هاي منطقي محسوب مي‌شوند و جملاتي ياري‌دهنده، سازگار و انطباقي هستند و موجب سلامت هيجاني فرد است. نوع دوم باورها و خودگويه‌هاي غيرمنطقي هستند كه شامل عبارت‌هاي دروني زيان‌بخش، بيهوده و ناسازگار بوده كه موجب ناراحتي هيجاني فرد مي‌شود. خودگويه‌هاي غيرمنطقي همچون «اين اتفاق نبايد مي‌افتاد. من نمي‌توانم آن را تحمل كنم» يا «او حق ندارد با من اين‌گونه غيرمنصفانه رفتار كند، پس من آدم بي‌ارزشي هستم» باعث تشديد اضطراب و ناراحتي‌هاي هيجاني ما مي‌شود و منجر به افزايش اضطراب، خشم و افسردگي و همچنين رفتارهاي ناسازگارانه از طرف ما مي‌شوند. اين باورهاي غيرمنطقي انرژي رواني ما را تضعيف كرده و ما را از يافتن راه‌حل‌هاي خلاقانه براي مشكلات‌مان بازمي‌دارد، برعكس باورهاي منطقي مانند اين‌كه به خود بگوييم «او غيرمنصفانه با من برخورد مي‌كند، اما اين باعث بي‌ارزش‌شدن يا كم‌ارزش‌شدن من نمي‌شود» خودگويه‌هايي است كه مي‌تواند به ما كمك كند ديدي روشن‌تر نسبت به مسائل داشته باشيم. همچنين اين دسته از باورهاي منطقي مي‌تواند هيجانات ناسالم و ناخوشايند ما را به تاخير بيندازد. خودگويه‌هاي افرادي كه عموما راضي و موفق هستند، حتي زماني كه موقعيت‌هاي ناخوشايند و اضطراب‌زا را تجربه مي‌كنند، حاوي باورها و گزاره‌هاي منطقي است. به‌طور كلي باورهاي غيرمنطقي موجب اضطراب، خشم، افسردگي و احساس عدم كنترل روي هيجانات مي‌شوند، اما باورهاي منطقي در عوض به ما كمك مي‌كنند به شيوه‌اي موثرتر به سازگاري برسيم، بيشتر به خواست‌هاي خود در زندگي دست پيدا كنيم و به رضايت بيشتري دست يابيم. پس به منظور غلبه بر اضطراب‌تان سعي كنيد از خودگويه‌هاي سازگارانه‌اي چون «زندگي دشوار است، اما من مي‌توانم آن را تحمل كنم» يا «من اين را دوست ندارم، ولي خب مي‌توانم با آن كنار بيايم» استفاده كنيد. هنگامي كه بشدت احساس ناكامي و ناراحتي مي‌كنيد، اين خودگويه‌هاي سازگارانه را به منظور كمك به خود براي مديريت‌كردن اضطراب‌تان استفاده كنيد. همان‌گونه كه روي غلبه و مديريت بر اضطراب اجتماعي خود كار مي‌كنيد، خود را از فكر‌كردن درباره انواع افكار زير برحذر داريد:

ـ بدترين ترس من از عدم تائيد ديگران است.

ـ نياز دارم هر كاري كه مي‌توانم براي اجتناب از طرد اجتماعي انجام دهم.

ـ نياز دارم به روابط اجتماعي با احتياط و دلهره نزديك شوم، زيرا هميشه اين خطر وجود دارد كه كسي مرا دوست نداشته باشد.

ـ ترجيح مي‌دهم حتي با انجام كارهايي هم كه ممكن است به من ضرر بزند از طرد‌شدن دوري كنم.

ـ ارزش من به عنوان يك فرد بستگي به عكس‌العمل‌هاي ديگران نسبت به من دارد.

هنگامي كه افراد نتوانند با اضطراب اجتماعي خود رويارويي كنند، آنقدر از تائيد اجتماعي مايوس مي‌شوند كه ممكن است در انواع رفتارهاي مضر زير شركت كنند:

ـ ابتلا به اختلالات خوردن (كم‌خوري)‌ به خاطر حفظ اندامي جذاب.

ـ مشاركت در رفتارهاي مخاطره‌آميز، جسورانه و خطرناك

ـ درگير‌شدن در فعاليت‌هاي غيرقانوني و ضداجتماعي

ـ مصرف الكل، تنباكو و مواد غيرقانوني

ـ در معرض خطر سرطان پوست انداختن خود به خاطر «برنزه» و سالم به نظر رسيدن

ـ انجام رفتارهاي جنسي مخاطره‌آميز

اين نكات مهم را به ياد داشته باشيم:

ـ اضطراب و ساير هيجانات نامطلوب موجب ناراحتي رواني و جسمي ما شده و مي‌تواند در رضايت، سلامت، روابط و اهداف ما در زندگي تداخل ايجاد كند.

ـ به منظور داشتن زندگي موفق و لذتبخش، داشتن هوش هيجاني و درك و مديريت هيجانات بيش از هوش عمومي براي ما اهميت دارد.

ـ اصرار بر سه باور عمده (من بايد...! تو بايد...! و شرايط زندگي من بايد...!) موجب افزايش اضطراب در شما مي‌شود.

ـ باورها و خودگويه‌هاي غيرمنطقي و منفي خود را ـ كه علت اصلي اضطراب است ـ شناسايي كرده، زير سوال ببريد و ريشه‌‌كن كنيد.

ـ هميشه امكان تبديل اضطراب به يك مشكل يا اختلال وجود دارد. اضطراب اندك به تمركز ذهن كمك مي‌كند، اما اضطراب بالا آن را فلج مي‌كند.

ـ با جهان آن‌گونه كه هست روبه‌رو شويد، نه آن‌گونه كه بايد يا مي‌بايست باشد.

ـ به هنگام وقوع رويدادهاي اضطراب‌زا، آنچه را نمي‌توانيد تغيير دهيد، بپذيريد و آنچه را مي‌توانيد، تغيير دهيد.

ـ از مسامحه و همچنين كمالگرايي بپرهيزيد.

ـ اين واقعيت را بپذيريد كه در دوره‌هايي از زمان شما توانايي اندكي براي مديريت اضطراب‌تان داريد و آن زماني است كه رويدادهاي استرس‌زا روي هم تلنبار شده و شما هم شروع به عقب‌نشيني كرده و قصد داريد از آنها اجتناب كنيد.

ـ مهم‌تر از همه اين‌كه اضطراب خود را مديريت كنيد، اگرنه آن شما را مديريت خواهد كرد.